banner240
banner237
banner238

TARİH-KÜLTÜR VE SANAT  HATTINDA ÜÇ GÜN
İbrahim Bağrıaçık beyle 1966-1970 yılları arasında Kayseride Üniversitede birlikte okuduk.Trabzonluları çok severdi.Kendisiyle Üniversiteler arası maçlarda okul takımında futbol bile oynamıştık.Diyarbakır stadındaki  maçımıza bile  birlikte gitmiştik.O hâtıralarımız halâ durur.FakatKahramanmaraştan 1968’li yıllarda gezi ve maç  sebebiyle yolcu geçmiştik.Bugünkü gelişmiş Kahramanmaraşa iki senedir yaptığı ısrarlı çağrılara rağmen ancak gidebildim.Kendisi 71 ben ise 70 yaşımdayım.Eşim de benimle birlikte idi.Tansiyonlumansiyonlu arkadaş hatırına gittiK.Samsun Sivas üzerinden 18 saatte  şehre vardık.Fakat gelirken Sivas ve Erzincan üzerinden  12,5 saatte Trabzonavardık.Yollargüzel..Fakat  Trabzon –Erzincan –Sivas ve Maraş güzergâhı daha güzel.Beşbuçuk saat zaman farkı,on lira da kişi başına otobüs  ucuzluk farkı var.Kahramanmaraşı görmek  isteyenler önce bunu iyi kavrasınlar.
Ben arkadaşımı görmek  yanında Türkiyenin en şanlı tarih şuuruna sahip olan şehirlerimizden biri olan  Kahraman maraşın tarih ve kültürüne de hayranlığım vardı.Sütçü İmamın Fransız bayrağını kale burcundan indirmeden, Fransızları Maraş’tan kovmadan  kale yanındaki Ulu camide  Cuma namazını halka kıldırmaması sadece  Türkiye değil dünya tarihine de geçtiği için bu çok önemli tarih ve kültürün belgelerini de elde etmek,KahramanmaraşınTrabzondan Yıldızlıya kadar  uzunlukta olan en uzun ve en geniş TRABZON CADDESİ’nin bugünkü halini de görmek  istiyordum.Çok şükür bütün bunlara muvaffak oldum.
İbrahim Bağrıaçık bey 7 Eylül Perşembe günü sabahı bizi  Kahramanmaraş otobüs terminalinden alarak deniz seviyesinden 1200 m. Yüksekteki (şehre on beş dakika uzaklıktaki) yayla- bağ evlerine götürdü.Şehrin çevresindeki dağlar hep Torosların uzantıları idi.Bu nedenlere onlara Âhir(Son) dağlar deniliyordu.Elliküsür sene önceki  arkadaşlığımız sonrası görüşmemiz çok duygusal oldu. Uzunboylu,Kadir İnanır tipli çok yakışıklı bir arkadaştı.Şimdi saçları dökülmüştü.Kahramanmaraşta öğretmenlik sonrası fabrikatörlük bile yaptı.18 devleti gezdi.Türkiyede mal satmadığı şehir kalmadı.Trabzona bile geçmişte geldiğinde Çarşı Camii mahallesinde görüşmüştük.Şimdi ise bütün servetini  okutup ilim ve iş adamı yaptığı çocuklarına bırakmış sadeceKur’ân-ı Kerîm tefsirlerini okuyarak  İslâmî ilimlerle  meşguliyetle vakit geçirmektedir.Emeklidir.
Bahçesinde  sabah kahvaltısını yaptık
1-2
Kahvaltıdan sonra ben onunla,eşim Zehra Yazıcı da Onun öğretmen eşi Sabahat Hocahanımla  uzun uzun sohbet ettik.Birkaç saat sonra istirahate çekildik.Sonra öğle namazına kalktık.Bu defa Kahraman Maraştankonuştuk.Şehrin kitaplarına ve belgelerine göz attım.    İbrahim beye çeşitli sorular sordum.Kahramanmaraş ve halkı hakkında istişareler ettik.Geceyi de Trabzon ve Kahramanmaraş tarihi  hakkında sohbet ederek geçirdik.Hatıralarıtazeledik.Çok mutlu olduk.Trabzon –Maraş kardeşliği ne güzelmiş meğer..İkinci günü İbrahim beyin özel arabasıyla şehri  karış karış gezdik.Cuma günü olduğundan Türkiyenin . en büyük 3.camii olan  yapılışı 25 yılda tamamlanan  on beş bin kişilik ABDULHAMÎD HAN  camiinde Cuma namazını kıldık.Eşlermiz de  bayanlar bölümünde cemaat oldular.Malumunuzburanın açılışını Cumhurbaşkanımız Sn.Recep Tayyip Erdoğan yapmıştı.Kahramanmaraşta tebrik ettiği mühendis-mimar bayan da İbrahim Bağrıaçık beyin kızı  idi.Televizyon haberlerinde de görmüştük.Gerçekten çok büyük bir cami idi.Şehrin hakim bir tepesinde olduğundan her taraftan turistik olarak da görülüyordu.Biz vaktiyle Boztepe Osmanlı camiini de böyle her taraftan(uçaktan.,otobüsten,gemiden) görülebilen bir cami yapılsın demiştik de olmamıştı.Bugünkü küçüğü yapılmış,onunyerini maç sahası yapmışlardı.Şimdi yanı da Otel olmaktadır.Bunlar çok düşündürücü.İşte Kahramanmaraş Abdulhamid camiinden bir görüntü..                       
        3
Kahraman Maraşlılar AbdulhamitHan camisi yaptılar.BizTrabzondakiAbdulhamitKışlasını,Cami ve hamamını harabe haline getirdik.
Namazdan sonra öğle yemeğini yedikten sonra yine şehri  gezmeye devam ettik.Bilhassa Kahraman Maraştaki  TRABZON CADDESİ’ni çok inceledim.Maraşı neredeyse bir baştan bir başa geçen en geniş en uzun cadde.Buna ekli nice Bulvarlar var.Onlar da Trabzon Bulvarı.Belediye Başkanının reklamları çok.” Müjde:Trabzon Caddesinde Trabzon Bulvarı yaptırıyoruz”ilânlarını her yerde gördük.Trabzondan Yıldızlıya kadar dört bölümlük uzun cadde.Ucunda Kıbrıs meydanı var.Orada meşhur Maraş dondurmaları yapılmaktadır. Biz Trabzonda Trabzon adına bir şey yaptıramıyoruz.Kahramanmaraşlı hep Trabzon adını kullanarak eser bırakıyor.Biz Trabzon Boztepenin alnına  Doğudan batıya her yerden görülen her harfi telefon direği büyüklüğünde  TRABZON yazısını yazdıramadık ki Holivuddaki  yazı gibi her yerden görülsün.Bir de Trabzondaki Maraş Caddesine bakınız.Beş tane dolmuş durağı ile doldurulmuş.Şehir trafiği de doğudan batıya iken batıdan doğuya çevrilmiş.Tersine belediyecilik bir yana tersine tepetaklak şehircilik.Yürümezefendim.Tariheaykırı..Halkaaykırı.Hakka aykırı...Halbuki Kahraman Maraşlı dünyaca meşhur şâir ve edip üstâd Necip FâzılhKISAKÜREK’in    1936da çalıştığı iş bankası da bu sokakta.YaniTrabzondaki Maraş Caddesinde.Bunlar ne çabuk unutuldu?Kahramanmaraştaki  TRABZON CADDESİ hep bayraklarla doludur.İşte o  Caddeden  bir  görüntü.
4
Sonra Kahraman Maraş kalesine çıktık.Fransız bayrağı yerinde dalgalanan Müslüman Türk bayrağını alkışladık. O zamandan kalma tarihi top da buradadır.Sonra 1454 tarihli Camii Kebir ve Ulu Cami denilen Selçuklu-Osmanlı camisini gezdik. Bu camii bizim Ataparkta(Gülbahar Hatun Mahallesinde)medfun olan Ayşe Gülbahar Hatunun babası Dülkadir(Zülkadir) oğlu beyliği hükümdarı Alaüddevle  1501 tarihinde tamir ettirmiştir.Çünkü burasını babası (Ayşe Gülbahar Hatunundedesi) hükümdar Süleyman bey yaptırmıştır.
5-6
MaraştanTrabzona  gelen Zülkadir(Kadirve Kudret sahibi= Kur’ân elifbasında” Z “harfi “D” de okunduğundan “Dülkadir” de denir)DülkadirSülâlesi de Saçaklızâdeler Sülâlesi de,Kısakürek sülâlesi de  burada yaşamaktadır.  Kahraman maraşta her taraf tarih ve kültür dolu idi.Tarihieserler,birbirinden güzel yemekler,kitaplar..Hoşsohbetinsanlar.Hiçhısızlık olmayan ve terörist hiç giremeyen n birşehir.İki defa şehre değil dağlarına gelmek istediler,halkın ihbarı ile hemen öldürüldüler.Fransız giremedi terörist nasıl girsin.?Hüner ve sır  asıl buradadır.Öyle bir kahramanlık şehriki Valilik ve Belediye hep Atatürk’ün 12 Şubat 1920’de ki zaferleri nedeniyle kendilerine  verdiği  Kahramanlık Madalyasını hem şehrin  geniş bir meydanına anıt yaptılar.Hem de Valilik ve Belediye simgesi yaparak şehrin bütün  reklamlarında  sembol olarak kullanıyorlar.
7
Kahraman Maraşlılar Atatürk’ün verdiği kahramanlık madalyasını  şehre amblem yapmışken biz Atatürkün tarihi Osmanlıca nutkunu kent Konseyinde başkanlığa sunmamıza rağmen  Atatürk meydanına heykelinin yanına  halâ astıramadık.Turistler bu Osmanlıca belgeyi okusalar ne iyi olurdu.Zira Atatürk burada dünyada Trabzonlular gibi müstesna insanlar görmediğinden söz ediyor.ve “TRABZON ERMENİSTAN MAHRECİ OLMAYACAKTIR” diyor..Demiryolunu vasiyet ediyor.Ayrıca Trabzon Büyükşehir Kent Konseyinde hazırladığım”Atatürkün Üç defa Trabzonu Ziyareti Hatıraları” kitapçığını halâ Konsey Başkanlığı yayınlamadı.İki sene oldu.Bir de Maraşlılara bakınız.On bin Fabrikayı bile tarih şuuruyla kurup zengin olmuşlar.Trabzon tarihini kaybedeli,tarihinden uzaklaşalı küçülüyor ve de sürünüyor..İnsandiyorki :”Acaba Trabzonda Belediye var mı?”Fatih,Yavuz,Kanuni,Abdulhamit ve Atatürktenöğrenelim yeniden.Onlarasoralım..Bakalım bugünkü Trabzonlulardan razılar mı?Şehirdeki 12 liralık zehir şarap bile yayla lokantalarında,tesislerde  yüz elli liraya satılır oldu.Buraya turist gelir mi?İÇKİYE DAYALI TURİZMDEN TRABZONA HAYIR GELİR Mİ?YERALTI  TURİST TESİSLERİNİ AÇMAYI HİÇ DÜŞÜNMEZLER.BUNCA ZENGİN İŞ ADAMI TRABZONA TEK FABRİKA KAZANDIRAMADI.KAHRAMAN MARAŞ SANAYİ YÖNÜNDEN DE KAHRAMAN VESSELÂM..
Bu konularda ben en duyarlı adam olarak şimdiki Trabzon Valimiz Sn Yüksel YAVUZ beyi gördüm.UmarımO’nunla Trabzonlular çok güzel  -müstesna-yenilikler yapacaklardır. Kahramanmaraşlılar ekmeğe ve geçime o kadar önem veriyorlar ki şehrin en yüksek yerlerinden birine (Abdulhamit camii yanına) ekmek anıtı bile diktiler.
8
İki avuç arasına ekmek abidesi.
Ben bunlar kadar şu gerçeklere de hayran kaldım.Şehir 650 bin nüfuslu.Yarısı 12 Şubat Belediyesi,yarısı Dulkadiroğlu  Belediyesinin yönetiminde.BizimTrabzondakiOrtahisar ve de Büyükşehir Belediyesi gibi iki belediye amma bizim Trabzon Belediyeleri o şehrin Belediyelerine göre çok passif.Çünkü:bu şehirde    halktan gelen elli bin civarındaki şikâyetin %90’nı çözdüler.Caddelerin hepsinde Çınar ve çam ağaçları var.Adetabir Çınar şehri.Bizde ise Osmanlı Valisi kadri Paşadan kalan dev Çınar ağaçlarından sadece Meydanda ve Çömlekçide iki tane kalmış.Ötekilerkesilmiş..Belediye her yaz kurduğu seyyar dev havuzlarda tam altı bin çocuğa yüzme öğretiyor.BizimTrabzonda denizle halkın irtibatı bile kesildi.”Hoş geldin Bebek” projesiyle binlerce yeni doğan çocuğa  hediye paketi veriliyor...Çok sayıda üstü kapalıpazar yerleri yapıldı.Biz Kent Konseyinde diye diye Kadınlara bile  bir modern sebze pazarı yaptıramadık. Emekliler için şehrin dışında TOki emekli evleri yapılmış.Bizim Trabzon emekliler Derneğinin üç bini aşkın Emekli Konut Evleri  müracaatları Bakana sunulmasına rağmen halâ bekletiliyor.Efendim yer yokmuş..Başka şeylere oluyor..Dağlara çıkınız bari dağlara..Caddelerde estetik güzellikler okadar çok ki..Saatten    siteler kuşevlerinekadar.Bunları burada sayıp dökemeyiz.Kent Konseyimizde dile getireceğiz.Kültür Araştırma kurullarımızda  gündem edeceğiz inşallah.Elli civarında mahallede çok amaçlı BİLGİ VE KÜLTÜR EVLERİ  var.Biz Kent konseylerimizde üyeyiz.Diye diye Belediye Başkanlarımıza ve Kent Konsey başkanlarımıza,İl Kültür ve Turizm Müdürlerimize bir tanecik yaptıramadık.Akyazı Kütüphanesi bile halâ kapalı.Resmi makamlar kendileri hiç ilgilenmiyor.Hem de resmi  hizmet yerleri bunlar..Görevi olanlar görevlerini yapmıyorlar. Kahramanmaraşı gördüm de hayıflandım..Haksızmıyım?Şehirde 25 tane TAZİYE EVİ yaptılar.Hem bayanlar ve hem de erkekler için ikişer katlı.Yer tasarrufu için katlı.Ben ilk yapılanı içine girerek inceledim.Bir vatandaş vefat etti mi apartmanlarda izdihama gerek kalmıyor.Cenaze sahipleri buraya geliyor.Bütün cenaze masrafları belediyeden.Zengin ailelerde bu evlere devamlı yemek,erzakgönderir.Buranın çayhane ve yemek hanesi var.Artanlar yoksul varsa onlar çağrılıp onlara dağıtılır.Zayiolmaz.Üçgün taziye sürer.Burada sabır konuşmaları olur.Ben bizzat buradaki vefatlara rastladım.Vatandaşlarlada görüşerek sabırlar diledim.İşte görüntü
9-10-11-12
Hele hele  Recep Tayyip Erdoğan beyin Vakıflar,Belediyeler ve Valilikle burada yaptırdığı Kapalı çarşılar çok dikkatimi çekti         
  13
Böyle işlek yere turist gelip para  bırakmaz mı?Böyle yerler zenginleşmez mi?
Çünkü:BizimTrabzonda  hiçbir kapalı çarşı yoktur.Olanlar Han şeklindedir.Bedestendir.Tabzonaâcilen iki-üç üstü kapalı çarşı yapılmalıdır.
Buranın eşrafının toplandığı  münevverler toplanma  yeri de var.Ben de bunlar arasına katıldım.Orda ikram olarak yemek yedik.Kendilerinden tarihi kitaplar aldım.Bu ilim yerine KÖŞK diyorlar.İlim olmayan yere Köşk demiyorlar. Burada bana Trabzondaki Maraş Caddesi soruldu.Ben de anlattım.Trabzon Caddesinde ve burada  halkın Maraşta Trabzon Caddesini tarihe mal eden rahmetliTrabzonlu Kahramanmaraş  valisi Necmeddin Karadumanınekadar çok sevdiklerine bizzat şahit oldum. İşte burada bir görüntümüz
14
Necip Fazıl Kısakürek merhumun adına burada özel cadde ve özel Kültür Sanat evi var.BizimTrabzonda  Bedri Rahmi Eyüboğlu şöyle dursun ölü ve diri tarihte iki bin civarında yazar-şâir ve sanatçı yetiştiren bütün Trabzon şairlerinin hepsine birden bile bir tek Kültür ve Sanat evi yapılmamıştır.Halbuki :Necip Fazılın  Türkiye çapında yetiştirdiği  çok şâir ve edipler var.Meselâ:rahmetli Cahit Zarifolu,ErdemBeyazıt,AlaaddinÖzdenörengibi..Onların adının verildiği yerler de ayrı.Tarihte 2. İstanbul olan,M.Ö.Küçük Asya denilen Anadolunun Başkenti Trabzonayakışıyormu bu gafletler..Buokumaz-yazmazlıklar?Bir de Necip Fâzıl Sanatevine bakınız.
15-16
Necipfazılın adı özel çınarlı geniş ve uzun bir caddeye de verilmiştir.
17
Cumhurbaşkanımız Sn.Recep Tayyip Erdoğanı  özel bir ziyaretimde  bunları kendisine  bizzat aktaracağım.Hatta İnternet sayfasına yazacağım.Bu üvey evlatlıklardan bıktık artık.Maaş alan görevliler maaşlarını hak etsinler artık..Bu şehre kıydıkları kıyımlar yeter..Bakalım Trabzon öz evlatlarını ve öz tarihini öğütmekten nezaman vaz geçecektir?
Buşehirde sekiz Baraj iki nehir(Ceyhan-Aksu) vardır. Ceyhan üzerinden geçen tarihi köprü halâ korunmaktadır.Bizim Beşirlideki Kemer  İpekyolu köprüsü ise yıktırılacaktı  Aygören Vadisi Derneği olarak durdurduk.Fakat halâ üzerine Tarihi İpekyolu köprüsü yazdırılmadı.Halbuki bu şehirin İpekyolu tarihinin uzantısı ve hatırasıdır.İşte Ceyhan üzerindeki korumaya alınan  tarihi köprü.
18
Bu nehir üzerinde öyle güzel yemek yerleri yapılmış ki bizim Trabzonda hiçbir akarsu üzerinde yok.Nehir üzerine dev kayıklar konulmuş,sabitleştirilmiş.Kayıkların üzerindeki lokantalara girilip denizde gibi yemek yeniyor.Biz de kayıklı lokanta denizde bile yok.Varsa gösterilsin bakalım.Dahasıvar:Kahraman Maraş Türkiyenin en büyük sanayi şehirlerinden biri.Tam on bin fabrika var burada.Fabrika ,leblebi değil.Bunlarda çalışanları da konuşturdum.Adam yirmin artı yirmi bin tam kırk bin kişiye iki vardiyeliçalıştırarak  ekmek veriyor.İş adamı tek kişi.Böyle  binlerce iş adamı var.YaTrabzonda tek bir fabrika kurulamadı.Kahramanmaraşta sadece 118(yüz on sekiz) İplik fabrikası var.Bursa bile ipliği  bu şehirden alıyor.BizimTrabzonda da İplikçi Ali Efendiyi herkes bilirdi.Şimdi ne oldu?Trabzon Valiliğinin Osmanlıca kayıtlarındaki kumaş-İplik-Kiremit-Bisküvi-çömlek-Deri –fındık fabrikaları bile yok oldu.Osmanlı  Trabzon-İstanbul-İzmir-Antalya –İskenderin arasında denizi bile kullanırdı.Gemi yolculukları vardı.Osmanlıca belgeleri elimizde.ŞimdikiTrabzonda hiç deniz kullanılmaz.En süper A-4 kağıt fabrikaları bile Kahramanmaraşta.Sadece hamasi bir kahramanlığa itibar etmiş değil.Sağlam bir sanayi ve ekonomi şehri  burası. Hayran kaldım.Dilerim Trabzonlular bunlardan ders alarak çok kısa zamanda  yeni çalışma hamleleri başlatır.Fakat ilkönce şimdiki çıkarcı zihniyeti değiştirmelidir.Ayderde 12 milyon olan kuymak Trabzon turizm  yerlerinde 25 milyon olursa buraya turist de gelmez.Trabzon her konuda kendine düzeltmeli asıl Uluslararası geçerli tarih ve kültürüne dönmelidir.Kozmopolit zihniyetten ve uyduruk şehircilikten kurtulmalıdır.En büyük uyanışı da Tarih, kültür ve Turizmle  sanayide yapmalıdır.Aksi halde Trabzon bugünkü Trabzonlulardan davacıdır.Zira ,asıl davacı Tarih ve vatandır.Buna rağmen Maraştan öce kahraman ve gazi olan Trabzona halâ bir Kahramanlık ve Gazilik madalyası da verilmemiştir.Hayret.Trabzon Milletvekilleri tarih bilmezler ki..Trabzonlu Cihan hükümdarı Muhteşem Kanuni sultan Süleyman Hanın  portresini bile bir Urfa milletvekili T.B.M.M.neastırmıştır.Trabzon milletvekilleri nerede?Trabzondaki Yavuzun anası Ayşe Gülbahar Hatunu hiç ziyaret ederler mi?Bununiçindirki Kahramanmaraş ve Kahraman Trabzon tarih-Kültür ve Sanat hattı daima açık kalmaya ,daha köklü tarih-kültür ve sanat kardeşi olmaya devam edecektir.

Dikkat!

Yorum yapabilmek için üye girşi yapmanız gerekmektedir. Üye değilseniz hemen üye olun.

Üye Girişi Üye Ol

banner1

banner220



Günebakış Trabzon Haber