14/05/2023 tarihinde yapılan Milletvekili ve Cumhurbaşkanlığı seçimde görev alan Millet ittifakı’nın seçim güvenliğinden sorumlu avukatları olarak gözlemlediğimiz eksiklikler ve hatalı işlemler şöyledir:
Bazı ilçe seçim kurullarında sandık kurullarına torbaların bağsız ve mühürsüz teslim edilmesi,
Sandık kurulunun toplanıp, yemin edip, sandığı kapatıp mühürlemesi, pusula ve zarf mühürlemesi gibi işlemleri usulüne uygun yapmamaları ve oy verme öncesindeki işlemlerde de müşahidin işlemleri izleme hakkı bulunmasına rağmen, müşahitleri sandık çevrelerine kabul etmemekte ısrar etmeleri,
Yemin etmekten kaçınmaları (Gün içinde yemin ederiz, şimdi oy verme başlamadan mühür işlemlerini bitirelim gibi söylemler)
Kimlik kontrolü yapılmaksızın ilgili sandığın seçmeni olmayan kişilere oy kullandırılması, oy kullanma prosedürünündoğru takip edilmemesi, (kimlik kontrolü, doğru pusula/zarf verilmesi [örneğin zarftan 2 cb pusulası çıkması veya CB ve MV pusulaları için 2 ayrı zarf verilmesi], zarfın atıldığının, imzanın doğru yere atıldığının, mührün iade edildiğinin takibi
İmza bölgesinde kaydırma yapmak suretiyle ismin karşılığında farklı seçmene imza attırılması, bir başka seçmen oy kullanmaya geldiğinde adının karşısında imza atıldığının görülmesi nedeniyle oy kullandırılamaması,
Müşahit veya seçmenin şikayetlerini almaktan, tutanağa geçmekten, şikayet hakkında karar vermekten imtina etmeleri (ben kararı 17.00’den sonra yazarım diyerek, itiraz hakkının engellenmesi)
Oyların fotoğraflarının çekilmesi ve sosyal medya hesaplarında paylaşılması
Sandık çevrelerinde siyasi parti rozetli, amblemli kişilerin bulunmasının engellenmemesi, Belediye Başkanı veya Başkan Yardımcısı gibi kişilerin sandık çevrelerine gelmesi, bazı mahallelerde mahalle muhtarının veya bazı siyasilerin sandık çevresini adeta ablukaya alması, seçmeni yönlendirmesi
Çoğu sandıkta pusulaların AKP ve Recep Tayyip ERDOĞAN üstte olacak şekilde katlanarak seçmene verilmesi
Yaşlı kişilere genelgeye aykırı olarak refakatçi ile oy kullandırılması
Engelli, felçli, okuma yazma bilmeyen kişilere genelgede yazılı usuller dışında oy kullandırılması, aynı seçmen refakatinde birden fazla felçli / oy kullanmaya engeli olan seçmene oy kullandırılması veya herhangi bir engeli olmayan kişiye refakatçi ile oy kullandırılması veya okuma yazma bilmeyen seçmene parmak bastırmak yerine seçmen listesine çizik attırılması gibi…
Seyyar sandıklarda kayıtlı olanlar dışında, yatalak, yaşlı veya hasta olduğunu söyleyen seçmene pusula ve mühür sandık çevresinden çıkartılarak, bir anlamda seçmenin ayağına götürülerek, gizli oy ilkesi hiçe sayılarak oy kullandırılması,
Sandık başkanının kabine girerek seçmene yardımcı olması
Görevlilerin seçmen oldukları sandık yerine görevlendirildiği sandıkta oy kullanabileceğini gösterir 142 Nolu Belgenin görülmesine veya sandık kurulunca teslim alınmasına hassasiyet gösterilmemesi,
Sandık kurulu üyelerinin geçerli, geçersiz, hesaba katılmayan oy pusulası/zarf, geçersizlik sebebi gibi konularda ve genel olarak 135 sayılı Genelge hakkında yetersiz olması, oy kullanma boyunca çağrı olmadığı halde sandık çevresinde bulunan kolluğun uzaklaştırılmaması, sandık sonuç tutanağının yanlış doldurulması, sayıma başlamadan önce kullanılmayan pusulaların ve zarfların sayılıp paketlenerek mühürlenmesine ilişkin kuralın atlanması, sayım sırasında sandık çevresinin kapısının kapatılması, böylece bazı sandıklarda seçim sonucunu değiştirecek şekilde gelmeyen seçmenlerin yerine oy kullanılması, sandık kurulu üyelerinin yeterli nüsha bulunmasına rağmen müşahitlere veya temsilcilere ıslak imzalı sonuç tutanağı vermekten imtina etmeleri, tüm sayım döküm işlemi bittikten sonra torbaların ilçe seçim kurullarına mühürlü olarak 2 partili üye ve müşahitler eşliğinde götürülmesinin sağlanmadığı, özellikle Akçaabat ilçemizde torbaların mühürlerinin bozulduğu,
gibi hususlar dikkat çekmektedir.
Bu eylemlerin hepsi 298 sayılı Seçim Yasası’nda suç olarak düzenlenmiş olup, gerek adli para cezası, gerekse bazı eylemler yönünden 5 yıla kadar dahi hapis cezası öngörülmektedir. Buradan da yasa koyucunun halkın iradesinin, yani oyların korunmasına verdiği önem anlaşılmaktadır. Bu itibarla, sandık kurullarının sağlıklı oluşumu, sağlıklı çalışması ve seçimin güvenle yürümesi için tüm ilçe seçim kurullarını, sandık kurulu üyelerini, müşahitlerimizi ve seçmenlerimizi göreve ve hassasiyete çağırıyor, görev alan, uzun saatler boyunca her bir oy için mücadele veren başta meslektaşlarımız olmak üzere herkese şükranlarımızı sunuyor, yukarıdaki hususları saygılarımla kamuoyuyla paylaşıyoruz. Demokrasi için, hukukun üstünlüğü için herkesi oy vermeye davet ediyoruz.
Sibel SUİÇMEZ Trabzon Milletvekili