CEVAP ve AÇIKLAMA

CHP Trabzon Milletvekili Sayın Haluk Peşken, maalesef kulaktan dolma iddiaları basına taşıyarak gündem olmaya devam etmektedir. Milletvekili ve hukukçu olmasına rağmen yasalar ve yönetmeliklerden bi haber olup, Trabzon’un düzenli olarak gelişmesi ve büyümesi için yapılan çalışmalardan, üzülerek söyleyelim ki uzak olduğunu göstermektedir. 

Kanuni Bulvarı 1 Nolu Beşirli Mahallesi’nden başlayarak Çukurçayır Mahallesi’nin güneyine kadar olan güzergâhı planlı olup, Gölçayır, Kutlugün, Düzyurt ve Gözalan mahalleleri içerisinden geçerek Akoluk Mahallesi’ndeki Maçka yoluna bağlanan kısımları ise plansız alanlardan geçmektedir. Bu plansız alanların, planlanmadığı takdirde kente gelecek için çarpık yapılaşma gibi tehditler oluşturacağı, bugün dahi bahsedilen bu sorunların alanda başladığı öngörüsü ile planlama çalışmaları başlatılmıştır. 

Trabzon ili, Ortahisar ilçesi Düzyurt, Kutlugün, Gözalan, Gölçayır ve Çukurçayır mahalleleri içinden geçen Kanuni Bulvarı güzergâhı ve yakın çevresini içine alan 384.31 ha’lık alanda 1:5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1:1000 ölçekli Uygulama İmar Planı Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisinin 10.02.2016 tarih ve 50 sayılı kararıyla onaylanarak askı ilanına çıkarılmıştır. İmar planı kesinleşerek yürürlüğe giren alanda 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunun 7. maddesi doğrultusunda Trabzon Büyükşehir Belediye Encümeninin 16.05.2017 tarih ve 154 sayılı kararı ile İmar Kanununun 18. maddesine göre imar uygulaması kararı alınmıştır.

3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde, imar sınırı içinde bulunan binalı veya binasız arazi ve arsaların birbirleri ile yol fazlaları ile kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re’sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyelerin yetkili olduğu, düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların dağıtımı sırasında bunların yüzölçümlerinden yeteri kadar sahanın, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında “düzenleme ortaklık payı” olarak düşülebileceği ancak bu maddeye göre alınacak düzenleme ortaklık paylarının düzenlemeye tabi tutulan arazi ve arsaların düzenlemeden önceki yüzölçümlerinin % 40’ından (17 Aralık 2003-25319 sayılı Resmi Gazete) fazla olamayacağı, düzenleme ortaklık payları, düzenlemeye tâbi tutulan yerlerin ihtiyacı olan Milli Eğitim Bakanlığına bağlı ilk ve ortaöğretim kurumları, yol, otoyol hariç erişme kontrolünün uygulandığı yol, su yolu, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil saha, ibadet yeri ve karakol gibi umumî hizmetlerden ve bu hizmetlerle ilgili tesislerden başka maksatlarla kullanılamaz, hükmü verilmiştir. 

Yukarıda yer alan yasa hükmü uyarınca yapılacak parselasyonda binalı binasız arazi ve arsaların plan ve mevzuata uygun şekilde inşaata veya tespit edilmiş olan diğer kullanma şekillerine uygun duruma getirilmesi, maliklerin düzenlemeden sonra sahip olması gereken parsel yüzölçümlerinin belirlenmesi, oluşacak imar parsellerinin mümkün olduğu kadar aynı yerdeki eski parsel sahibine tahsisi, plan ve mevzuata göre korunabilecek yapıların tam ve şüyusuz bir imar parseli içinde bırakılması, bunların uygulanmasında veya mal sahibine tahsis edilen miktarın bir imar parselinden küçük olması veya diğer teknik hukuki nedenlerle bağımsız parsel verilememesi halinde bu parsellerin yerine mümkün olduğu kadar aynı şart ve değerle şüyulu parsel verilmesi amaçlanmaktadır. 

Ayrıca, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 5. maddesi 12. fıkrasında, "Bir parselin bulunduğu imar adasına ait parselasyon planı yapılıp belediye encümenince kabul edilip Tapuya tescil edilmeden o adadaki herhangi bir parsele yapı ruhsatı verilemez." hükmü verilmiştir. Bu doğrultuda bahsi geçen alanda 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7. maddesi doğrultusunda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesine göre uygulama yapılması için Trabzon Büyükşehir Belediye Encümenin 16.05.2017 tarih ve 154 sayılı kararı alınmıştır. Söz konusu bölgede, düzenli bir yapılaşma sağlanması, yeni oluşacak kentsel yaşam alanlarının sağlıklı bir altyapı ve örnek bir model oluşturacak uygulamaların sağlanabilmesi ve ulaşım ile toplu taşıma hizmetlerini aksatılmadan yapılabilmesi amaçlanmaktadır. Trabzon İli, Ortahisar İlçesi, Kutlugün, Gözalan, Düzyurt, Çukurçayır ve Gölçayır Mahallelerinde yaklaşık 384 hektarlık düzenleme sahasında 1461 nolu düzenleme bölgesi adı altında Trabzon Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanan plana göre, yeni oluşacak kentsel yaşam alanlarının sağlıklı bir altyapı ve örnek bir model oluşturacak uygulamaların sağlanabilmesi için Trabzon Büyükşehir Belediye Encümenin 16.05.2017 tarih ve 154 sayılı kararı ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun 7. maddesi uyarınca 2981 sayılı Yasanın 3290 sayılı Yasa ile değişik Ek-1 maddesinin 3194 sayılı Yasanın 18. maddesine göre uygulama yapılmasına kara verilmiştir. 

3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesinin öngörüsü olan, arazi ve arsa düzenlemesi sonucu taşınmazın esas yüzölçümünden düşülen DOP'nın, bir kamu hizmeti nedeniyle artan değer karşılığında, düzenlemeye tabi tutulan bölgenin gereksinimi olan hizmet ve tesisler için kullanılması kuralı Anayasa Mahkemesi tarafından şehirlerimizde imar girişimlerinin başlamasıyla, taşınmazlarda meydana gelecek değer artışı göz önüne alındığında, sözü edilen kuralın öngördüğü oranın demokratik toplum düzeninin gereklerine ters düşmediği, yerleşim birimlerinin iyileştirilmesi sonucunda, ulaşmasını öngördüğü düzeyin, toplum yaşamı yönünden önem taşıyan kamu yararı, kamu düzeni ve hukuk devleti kurumlarının iyi işlemesi ve sosyal yarar sağlama, ekonomik ve sosyal dengeyi eşitlik ilkesi gereği oluşturma gibi haklı ve doğru bir amaca yönelik bulunduğu, içeriği bakımından mülkiyet hakkının özüne dokunmadığı, Anayasanın özüne ve sözüne uygun türde kamulaştırma dışında kendine özgü bir sınırlama getirdiğini kabul ettiği; yapı yapma dahil, kendisine tahsis edilen ve denkliği gözetilen taşınmaz üzerinde tasarrufta bulunma hakkını kullanabilen malikin, kamulaştırma dışındaki uygulama ile mülkiyet hakkının özüne dokunulmadığından bu kurala getirilen sınırlamanın demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olmadığı; işlem konusu olan taşınmazdan DOP olarak ayrılan yerleri, şehirleşme için gerekli olan genel hizmetlerde kullanmaya yetkili kıldığı, öngörülen koşullarla yönetimin bu yetkisini kötüye kullanmasını önlemek isteği; kamu yararı nedeniyle ve dengeli biçimde sınırlama sonucu, değerlenen yeni yerinde yapılanma hakkını kullanabilecek olan malikin mülkiyet hakkının özüne dokunulduğundan söz edilemeyeceğinden, mülkiyet hakkını, Anayasanın 13. maddesinin 2. fıkrasına uygun biçimde sınırladığı gerekçelerine yer vererek Anayasaya aykırı görmemiştir (Danıştay 6. Dairesinin 05.04.2013 tarih ve E.2009/11230, K.2013/2230). Bu çerçevede, mülkiyet hakkının özüne dokunmayan tarafların maddi veya hukuki iradesi sonucu oluşan durumun imar hukuku kapsamında imar parseline dönüşüne olanak sağlayan demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olmayan bir mülkiyete malik iradesi dışında müdahale eden, ölçülülük ilkesine uygun bir düzenleme niteliği taşımaktadır. Bütün bu uygulama her zaman hukuk denetimine açıktır. 

Bütün bu hukuki açıklamayı mesleği hukukçuluk olan Sayın Milletvekili Haluk Pekşen’in bilgisi olması gerektiği halde, “Dede toprağı gasp ediliyor” diye ve “Devlet kanuna karşı hile yöntemiyle vatandaşını dolandırmaktadır” diyebilmesini hayret ve esefle izlemekteyiz.       

Söz konusu alanda yapılmakta olan imar uygulaması işlemleri yukarıda bahsi geçen kanun ve yönetmelikler doğrultusunda yapılmıştır. Ayrıca Beşirli Mahallesi’nden başlayıp Akoluk Mahallesi’nde son bulan Kanuni Bulvarına ait kamulaştırma ve yapım iş ve işlemleri Ulaştırma Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğüne bağlı 10. Bölge Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. 

Kamuoyunun bilgisine sunulur. 

Trabzon Büyükşehir Belediyesi

Basın Yayın ve Halkla İlişkiler Dairesi Başkanlığı