ADİL KARAİSMAİLOĞLU 12. KALKINMA PLANI KAPSAMINDA 2053 ULAŞTIRMA VİZYONU İÇİN KONUŞMA METNİ

Cumhuriyetimizin 100. yılına adım attığımız bu günlerde 12. Kalkınma Planı kapsamında Türkiye Yüzyılı vizyonuyla oluşturduğumuz hedeflerimizi sizlere arz etmek adına huzurlarınızdayım.

Sözlerime başlarken

tüm insanlığın vicdanını sızlatan Gazze’de;

Terör örgütü gibi davranan, masum insanların canına kasteden, bebekleri hastanelerde ölüme sürükleyen Tarihte başka bir örneği olmayan bu İsrail zulmünü lanetliyorum,

vahşice saldırıların sona ermesini temenni ediyor ve uluslararası hukuku bir an önce harekete geçmeye davet ediyorum.

 Değerli millet vekilleri

Ülkemiz

2023 yılında da Türkiye Yüzyılı vizyonu kapsamında hayata geçirdiğimiz dev projeler ile, başarılarla dolu, tarihi bir döneme imza atmış, 2053 hedeflerine emin adımlarla ilerlemiştir.

Türkiye'nin dünya arenasında adından sıkça söz ettiren projelerin yer aldığı alanların başında ulaşım sektörü gelmektedir.

Ülkemizin ulaştırma sektöründe gerçekleştirdiği atılımlar, bizleri daha da büyük hedeflere yönlendirmektedir.

2053 vizyonuyla çalışmalarını yürüten Türkiye'nin gelecek 5 yılına dair yol haritasını ortaya koyacak; ortak akılla hazırlanan 12’nci Kalkınma Planı,

  genel hedeflerinde

Bunların yanında ihracatın 375 milyar dolara,

turizm gelirlerinin de 100 milyar dolar seviyesine çıkarılması hedeflenmiştir

12. Kalkınma Planında Ulaştırma ve Lojistik Alanında Planlanan Hedeflerimize göre;

Modlar arası ve çok modlu taşımacılık uygulamalarının geliştirilmesi;

güvenli, erişilebilir, bütüncül, çevre dostu ve düşük maliyetli bir ulaştırma sisteminin tesis edilmesi,

rekabetçi üretim ve ihracatı destekleyen altyapının oluşturulması sağlanarak ulaştırma ve lojistikte bölgesel bir üs olma potansiyelimizden azami düzeyde faydalanılması amaçlanmıştır.

• Ulaştırma ve lojistik sektöründe çevresel etkiler ve maliyetler en aza indirilecek

 enerji verimliliğinin artırılması amacıyla demiryolu ve denizyolu taşımacılığına öncelik verilecek,

alternatif finansman yöntemleri geliştirilecek, güvenli, kesintisiz, etkin, bütüncül ve sürdürülebilir ulaştırma ağı ve lojistik merkezler tesis edilecektir. 

Çevresel etkilerin en aza indirilmesine yönelik düşük emisyonlu emisyon üretmeyen makina ve ekipmanların kullanımı teşvik edilecek

yeşil liman uygulamalarının desteklenmesine devam edilecektir.

Net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda sürdürülebilir havacılık yakıtları üretimine ve kullanımına  yönelik çalışmalar desteklenecektir.

• Uygun maliyetli uluslararası finansman kaynaklarının, ulaştırma yatırımlarında etkin kullanılmasına yönelik

yenilikçi, yeşil ve sürdürülebilir yöntemler geliştirilecektir.

• Demiryollarında devam eden elektrifikasyon çalışmalarıyla uyumlu olacak şekilde elektrikli çeken ve çekilen araç sayısı artırılacaktır.

• Çevre dostu, yeni nesil deniz ve hava araçlarının yaygınlaştırılmasına yönelik Ar-Ge çalışmaları teşvik edilecektir.

• Mevcut karayolu altyapısının etkin kullanılmasına yönelik iyileştirmelere öncelik verilecektir

• Devam eden demiryolu yatırımlarının termin süresinde tamamlanıp ekonomiye kazandırılması için iş programına göre imalatların tamamlanması sağlanacaktır.

• Tüm ulaşım modlarında, elektrikli veya diğer alternatif yakıtlı araçların kullanımı için altyapı ve teknoloji yatırımları yapılacaktır

• Akıllı yollar, bağlantılı ve otonom sürüş sistemleri, akıllı ulaşım sistemleri, enerji sönümleyici oto korkuluklar gibi teknolojik çözümlerle

seyahat emniyetini, güvenliğini ve ulaşım verimliliğini artıran yapıların kullanımı yaygınlaştırılacaktır.

• demiryolu hatlarında yapılan taşımacılığın güvenli, çevre dostu, ekonomik ve verimli hale getirilebilmesi için elektrifikasyon, sinyalizasyon ve haberleşme altyapısı tamamlanacaktır.

İltisak hattı projelerinin yapımına öncelik verilecek yük talebinin yüksek olduğu demiryolu koridorlarında kapasiteler artırılacaktır.

Ulaştırma ve lojistik ana planı gerçekleşmeri periyodik olarak raporlanacaktır.

• Küresel tedarik zincirinin sürdürülebilirliğinin sağlanması için ülkemizin içinde bulunduğu ulaştırma koridorlarının etkinliğini ve çeşitliliğini artırma çalışmaları devam edecektir.

• Mevcut ve yapımı devam eden lojistik merkezlerin yük elleçleme kapasitesi ve standartları yükseltilecek, yeni lojistik merkezler çok modlu taşımacılığa uygun yük koridorlarında planlanacaktır.

• Türkiye’nin denizcilikte bölgesel ve kıtasal anlamda aktarma merkezi olmasını teminen ülkemizdeki kıyı tesisleri geliştirilecek,

Türk deniz ticaret filosu iyileştirilecektir.

Doğu Akdeniz bölgesinde Ortadoğu ve Orta Asya ülkelerinin çıkış kapısı olacak,

transit yük odaklı, bölgenin gelişmesine ve ihracatın artırılmasına katkı sağlayacak bir ana liman inşa edilecektir.

• İstanbul’un uluslararası bir hava kargo ve aktarma merkezi haline gelmesini teminen kargo kapasitesinin daha etkin ve verimli bir şekilde kullanılması sağlanacaktır.

• Karayollarında seyahat sürelerinin azaltılması, trafik güvenliğinin daha da artırılması ve mevcut yol kapasitelerinin verimli kullanılmasını amaçlayan Akıllı Ulaşım Sistemleri yaygınlaştırılacaktır.

2028 yılına geldiğimizde;

12. Kalkınma Planı çerçevesinde Ulaştırma Sektöründe önümüzdeki 5 seneyi kapsayan hedeflerimiz de

• bugün 2 bin 251 km olan hızlı tren hat uzunluğunu 5 bin 343 km'ye çıkaracağız

• Karasal yolcu taşımacılığında demiryolunun bu yıl yüzde 6 olan payı 2028 yılında yüzde 7.60'a çıkacak

• havalimanları toplam yolcu sayısı 210 milyondan 246 milyona çıkarılacak,

• Bölünmüş yol uzunluğu 29 bin 378 km'den 31 bin 250 km'ye çıkarılacak,

• Otoyol uzunluğu 3 bin 726 km'den 4 bin 330 km'ye çıkarılacak

• Lojistik performans endeksi sırasında 38'den 25'e çıkmayı hedefledik

• Karasal Yük Taşımacılığında Demiryolunun Payı yüzde 5 den yüzde 9.0'a çıkarılacaktır.

Sayın başkan Değerli milletvekilleri

2003 ile 2023 yılları arasını kapsayan ve 2053 yılı vizyonumuza fener olacak olan icraatlarımızı da hatırlatmak istiyorum.  

• 2003-2022 döneminde gerçekleştirdiğimiz 194 milyar dolar ulaştırma ve haberleşme altyapı yatırımı;

Ulusal GSYH’ye 549 milyar dolar,

ihracata 99 milyar dolar,

vergiye 28 milyar dolar ve istihdama yıllık ortalama 995 bin kişi katkı sağlamıştır.

2023 yılında planladiğımız 7,5 milyar dolarlık ulaştırma ve altyapı yatırımı da devam etmektedir.

Yatırımlarımızın ulusal ekonomik faydaları dışında toplumsal refaha ve sosyoekonomik kalkınmaya sağladığı ilave faydaları da bulunmaktadır.

• Tasarruf etkisi olarak değerlendirdiğimiz bu faydaların 2022 yılındaki büyüklüğü yaklaşık 28 milyar dolardır.

En yüksek tasarruf etkisi 23 milyar dolar ile karayolu sektöründe olmuştur.

21 yıllık dönemde gerçekleştirdiğimiz;

köprü, tünel, viyadük, otoyol, bölünmüş yol, tek yol ve iyileştirme çalışmaları ve akıllı ulaşım sistemleri yatırımları sayesinde karayolu güzergahlarının hizmet seviyesi oldukça yükselmiştir.

ulaşım güvenliği artmıştır.

mesafeler ve süreler kısalmıştır.

Böylece başta zaman tasarrufu, yaşam tasarrufu, yakıt, bakım ve çevre tasarrufları olmak üzere toplumsal refaha katkıları sağlanmıştır.

Son 21 yıldaki 194 milyar dolarlık ulaştırma yatırımı ile her yıl akaryakıttan 1 milyar litre, zamandan 7 milyar saat tasarruf sağlıyoruz.

Bunun yanında herşeyden önemlisi bu kaliteli, güvenli, konforlu yollarımız sayesinde trafik kazaları % 82 oranında azalmıştır

Bunun da karşılığı her yıl 13.100 vatandaşımızın canını kurtarıyoruz.

Bu güçlü ulaştırma yatırımları sayesinde edindiğimiz tecrübe bilgi birikimlerimizle dünyanın en teknolojik yatırımlarını yerli milli mühendislerimizle, mühendislik çözümlerimizle yapıyoruz.

17,5 yılda bitmeyen bolu dağı tünelinin uzunluğu sadece 3,5 km idi

Ama 3 mayısta açılışını yaptığımız Avrupa’nın en uzun tüneli olan Zigana tüneli 14,5 km uzunluğunda ve yerli milli mühendislerimizle mühendislik çözümlerimizle 5 yılda bitirdik

2002 yılında  Türkiye deki toplam tünel uzunluğu 50 km iken

Zigana tünelini açtığımız 3 Mayıs 2022 da Türkiye genelinde bir günde 50 km tünel açtık

Bugün tünel uzunluğu 720 km yi aşmıştır, inşaatı devam eden tünellerin uzunluğunda yaklaşık 400 km dir.

Türkiye son 21 yılda doğru zamanda doğru yatırımlar yaparak ülkemizin önü açılmıştır.

Bu istikrarlı büyüme 2053 ulaştırma ve lojistik mastır planımız doğrultusunda devam edecektir.

Sözlerimi Sonlandırırken;

Türkiye’mizin önündeki fırsatların değerlendirmesini yapıyoruz. ülkemizin önümüzdeki 30 yıllık geleceğini bugünden planlıyoruz.

Bizler bu yatırım, çalışma ve gayretlerimizle; Gelişmekte olan değil gelişmiş dünyanın öncü ülkesi olacağız. 

12. Kalkınma Planımızın” ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum.

Planımızın Çalışmalarında yer alan, tüm arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

Aziz milletimizi ve Yüce Meclisimizi saygı ile selamlıyorum…

Son 20 yılda gerçekleştirdiğimiz demiryolu yatırımlarının etkisiyle sadece 2022 yılında 1,5 milyar dolar tasarruf etkisi olmuştur.

Bu dönemde gerçekleştirdiğimiz yüksek hızlı tren, lojistik merkezleri, kent içi raylı sistemler, elektrifikasyon ve sinyalizasyon yatırımları sayesinde demiryollarında taşınan yolcu sayısı hem kent-içi ulaşımda hem şehirler arası ulaşımda artmış, sefer süreleri kısalmış; bu sayede zaman, yakıt, bakım ve yaşam tasarrufları sağlanmıştır.

Covid-19’un en çok etkilediği sektör olan havayolu taşımacılığında, salgının getirdiği hareketlilik kısıtları ve ulaşım talebindeki düşüşe rağmen 2022 yılında 1,7 milyar dolar tasarruf etkisi sağlanmıştır.

2003-2023 Yılları Arasında Haberleşme Sektöründe Tasarruf Detayları

Haberleşme sektöründe tasarruf etkilerinin temel hizmet alanı e-Devlet kapısı olmuştur. E-Devlet hizmetlerinin tasarruf etkileri 2022 yılında 2,1 milyar doları olarak hesaplanmıştır.

2003-2023 döneminde gerçekleşen 194 milyar dolar büyüklüğündeki ulaştırma ve haberleşme altyapısı yatırımının girdi-çıktı yaklaşımı ile hesaplanan 548,5 milyar doları GSYH faydası, iller arası ekonomik yayılma faydaları ile uzun vadede 668,9 milyar doları ilave GSYH oluşmasını tetiklemiştir. .

Ekonomik yayılma faydaları bir ile gerçekleşen yatırımın o ilde yarattığı ekonomik büyümenin diğer iller üzerine tetiklediği uzun vadeli ekonomik faydalardır.

2053 Ulaştırma ve Lojistik Ana Planımız; ülkemizin “Büyük ve Güçlü Türkiye” hedeflerine ulaşılmasında yol gösterici olacaktır. Üretim, ihracat ve istihdam odaklı büyüme stratejisinin hayata geçmesi amacıyla oluşturulan plan kapsamında kıtalararası kesintisiz ulaşım altyapısının tesis edilmesi amaçlanmıştır.

Ülkemizin üç kıtanın merkezinde bulunan jeopolitik konumu Avrupa – Asya ve Afrika üçgeninde bizlere global fırsatlar sunuyor.

Bu fırsatların değerlendirilmesi yolunda geçmiş dönemlerde hizmete alınan projelere dair raporlara baktığımızda küresel ticarette önemli bir artış olduğunu görüyoruz. Bu doğrultuda Türkiye’nin ulaştırma ve haberleşme alanında atmış olduğu adımların ne kadar isabetli olduğu ortaya çıkıyor.

Gelecek dönem beklentileri incelendiğinde ise; bugün 15 milyar ton olarak gerçekleşen dünya ticaret hacminin 2030 yılında 25 milyar tona, 2050 yılında ise 95 milyar tona ulaşması öngörülüyor.

Ulaştırma alanında önemli bir veri olan Birleşmiş Milletler nüfus dağılım verilerinde şu an yüzde 50 olan kentsel nüfusun 2050 yılında yüzde 70 seviyelerine ulaşması öngörülüyor.

Bunun anlamı ise dünya ekonomisinin yüzde 90’lık bölümü kentsel alanlarda oluşacak. Bu artış bize gösteriyor ki dünyada ulaşıma yönelik talep 2050 yılına geldiğimizde yüzde 100 oranında artacak.

Tüm bu veriler bizlere; ülkemizin ortaya koyduğu “Orta Koridorda Küresel Lojistik Süper Güç” olma iddiasının önemini gösteriyor.

Hedeflerimize ulaşabilmek, artması beklenen talep ve ihtiyaçlara yanıt verilebilmesi için ülkemizde ve dünyada ulaştırma ve altyapı yatırımlarına hız verilmesi

gerekiyor.

2053 Ulaştırma ve Lojistik Ana Planımız kapsamında yarının stratejilerini oluştururken odaklandığımız nokta

İnsan; Veri ve Yük Hareketliliği, Lojistik-Mobilite-Dijitalleşme ekseninde, yeni ulaşım yaklaşım ve uygulamaları ile ele aldık.

Ulaştırma ve Lojistik Ana Planı için, veriye dayalı, Ortak Aklı önemseyen, topluma kulak veren bir anlayışla ilerledik.

100 yıllık Cumhuriyet tarihi dönemine bakıldığında yıllarca kaderine terk edilmiş demiryollarımızın yeniden canlanması adına “Ana Yurdu Demir Ağlarla Örme” politikasını hayata geçirdik.

Bu politikanın başarıya ulaşması ve olabildiğinde hızlı bir şekilde daha da ileriye taşınabilmesi amacıyla deyim yerindeyse ‘seferberlik’ ilan ettik.

Bu hedeflerimiz doğrultusunda dünyaya yansıyacak reform niteliğinde çalışmalara imza attık.

Son dönem çalışmalarımızla elde ettiğimiz başarılarımızı rakamlarla göstermek istediğimizde;

2003 yılında 10 bin 959 km olan demiryolu hat uzunluğunu kısa bir süre içinde 13 bin 919 kilometreye çıkardık. 2053 Ulaştırma ve Lojistik Ana Planımız kapsamında bu rakamı 2053 yılına kadar 28.590 km’ye çıkarmayı planlıyoruz.

Yine demiryollarının yolcu taşımacılığındaki payı yüzde 1’den, Avrupa ortalamasının üzerine, yüzde 6,20’ye çıkaracağız.

Şu an 19,5 milyon olan yolcu sayımızın 2035 yılında yaklaşık 145 milyona, 2053’te ise yaklaşık 270 milyona ulaşması anlamına gelmektedir.

Bugün, yük taşımacılığında yüzde 4 bandında bulunan demiryolunun oranının 2053 yılında bu oranının 7 kat artırılması ve ve yüzde 18 olan Avrupa ortalamasının da üzerine çıkarak yüzde 21,93’e yükseltilmesi planlanmaktadır.

Ülkemizin son dönemlerde en önem verdiği yatırım arasında yer alan hızlı tren hatlarının 2053 yılında çok geniş bir coğrafyada olmasını hedefliyoruz. Hızlı tren ile birbirine bağlı olan il sayımızı ise 52’ye yükseltmeyi amaçlıyoruz.

Hedeflerimize ulaşma yolunda dikkat edeceğimiz hususların başında ise sıfır emisyon hedefimiz geliyor.

Bu doğrultuda ulaşımdan kaynaklı karbon emisyonunun düşürülmesini sağlayacağız.

Çevreci yaklaşımımızı güçlendirecek, projelerimizin yakıt, çevre ve zaman tasarruflarını artıracak, projelerimizin millî servetimize olan katkılarını güçlendirmeye devam edeceğiz.

2023 yılından 2053 yılına kadar geçen sürede yapacağımız yatırımlarla Karayolu Hizmet Düzeyimizi en üst seviyeye çekerek daha ‘kesintisiz ve konforlu’ bir ulaşım tesis edeceğiz.

2053 Vizyonumuzun büyüklüğünü, yatırımlarımızın ve gelecek tasarımımızın kapsayıcılığını rakamla ifade etmek gerekirse;

5’er yıllık planlamalarımız sonunda 2053 yılına geldiğimizde; demiryolu, karayolu, denizyolu, havayolu ve haberleşme için 2023 yılıda dahil olmak uzere 176 milyar dolar yatırım yapacağız.

2053 yılına kadar GSYH’ya katkımız 1 trilyon doları bularak, yatırım bedelinin 5 katından fazlasını kazandıracak.

Üretime katkımız ise yaklaşık 1,94 trilyon dolar ile yatırım bedelinin yaklaşık 10 katını kazandıracak. İstihdama katkımız ise 2053 yılında 27,7 milyon kişiyi bulacak.

Sözlerimi Sonlandırırken;

Türkiye’mizin önündeki engelleri ve fırsatların değerlendirmesini yapıyor, ülkemizin önümüzdeki 30 yıllık geleceğini bugünden planlıyoruz. Bizler bu yatırım, çalışma ve gayretlerimizle; Gelişmekte olan değil gelişmiş dünyanın öncü ülkesi olacağız. 

“12. Kalkınma Planımızın” ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını diliyorum.

Planımızın Çalışmalarında yer alan, tüm arkadaşlarıma teşekkür ediyorum.

Aziz milletimizi ve Yüce Meclisimizi saygı ile selamlıyorum…