
“Yabancı Turistlerin Trabzon Destinasyonuna Yönelik Algılarının Önem – Memnuniyet Modeli ile İncelenmesi” isimli anket çalışmasının sonuçları, geniş katılımlı bir toplantıyla kamuoyuna açıklandı.
Hamamizade İhsanbey Kültür Merkezinde gerçekleştirilen toplantıya Ortahisar Kaymakamı Gürkan Demirkale, KTÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Çuvalcı, TESOB Başkanı Metin Kara, TESOB yönetim kurulu üyeleri, Trabzon ve bölge illerinin esnaf odası başkanları ve yöneticileri, Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası (TTSO) Başkanı Erkut Çelebi, Trabzon Ticaret Borsası Meclis Başkanı Nevzat Özer, MÜSİAD Trabzon Şube Başkanı Mesut İskenderoğlu, protokol üyeleri, turizmle ilgili dernek ve kuruluş temsilcileri ile sektör paydaşları katıldı.
KARA: ANKETTEN ÇIKAN VERİLERİN SEKTÖRÜN TÜM PAYDAŞLARI İÇİN ÖNEMLİ OLDUĞUNU DÜŞÜNÜYORUZ
TESOB’un turizm konusunda yaptığı çalışmalar ve yürüttüğü projelerin yer aldığı filmin izlenmesinin ardından toplantının açılış konuşmasını yapan TESOB Başkanı Metin Kara, “Trabzon’a ivme kazandırabilmek, esnaf ve sanatkarlarımıza daha iyi hizmet sunabilmek amacıyla proje ofisimizi kurduk. O günden bugüne kadar çok sayıda ulusal ve uluslararası proje hayata geçirerek ilimize, bölgemize ve ülkemize katkı sunmaya çalıştık” dedi. Başkan Kara sözlerini şöyle sürdürdü:
“Trabzon’da toplam 43 bin ticari işletme bulunmaktadır ve bu işletmelerin 30 bini Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’nin aktif üyesidir. Üye sayımız fazla olduğu için turizm sezonundaki sorunlarla en çok muhatap olan kurum oluyoruz. Turizm sezonunda tabii ki aksaklıklar yaşanmakta ve turizm sektöründe faaliyet gösteren işletmelerimizden bazen şikayetler gelmektedir. Bizler de bu şikayetleri en aza indirebilmek ve nokta atışıyla sorunu analiz edebilmek amacıyla anket çalışmamızı gerçekleştirdik. 4 bin 200 yabancı turiste anket uyguladık. Bu rakam gerçekten çok yüksek bir rakamdır. Buradan çıkan veriler bizlerin şahsi görüşleri değil ilimize gelen turistlerin tecrübelerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle de anket çalışmamızın hem bizim için hem de diğer kamu kurum ve kuruluşları, STK’lar ve ticari işletmeler için çok önemli olduğunu düşünmekteyiz. Anket çalışmamızın sonuçlarına göre faaliyetler gerçekleştirerek ilimize gelen yerli ve yabancı turistlerin memnuniyet düzeylerini yüksek tutmak yegane amacımızdır.”
“BÖLGEDEKİ TÜM İLLERLE KOORDİNELİ ÇALIŞMALIYIZ”
TESOB Başkanı Metin Kara, turizmde bölgesel düşünmenin önemine işaret ederek sözlerini şöyle sürdürdü:
“Rize’yi düşünmeden Trabzon’u planlayamayız, Artvin’i görmezden gelip Trabzon’un sorunlarını çözemeyiz, Giresun’u analiz etmeden Trabzon’a vizyon katamayız, Ordu’yu sisteme dahil etmeden Trabzon’a turizm sektörü gelişiyor diyemeyiz, Bayburt’u Gümüşhane’yi destinasyonlara dahil etmeden Doğu Karadeniz’de turizmin sürdürülebilir olmasından söz edemeyiz. Bu nedenle TR90 Bölgesi’nde bulunan tüm illerimizle koordineli olarak çalışıp turizmin geleceği konusunda planlama yapmamız gerekmektedir. Bugün Trabzon’da turizmi konuşuyorsak geçmiş dönemlerde birilerinin aktif çalışmaları sonucunda olduğunu bilmemiz gerektiğini vurgulamak istiyorum. Bu nedenle Trabzon’da turizmin temellerini atan rahmetli Trabzon Valimiz Sayın Recep Kızılcık’a, TTSO eski Başkanımız Sayın Suat Hacısalihoğlu’na, DOKA eski Genel Sekreterimiz, eski Sakarya Valimiz Çetin Oktay Kaldırım’a ve dönemin bürokratlarına çok teşekkür ediyorum. Anket çalışmamızın ilimiz, bölgemiz ve ülkemiz adına hayırlı ve uğurlu olmasını diliyorum.”
4 BİN 200 TURİSTE UYGULANDI
Toplantıda daha sonra TESOB Eğitim Müdürü ve Hibe Projeleri Uzmanı Erhan Eroğlu tarafından “Yabancı Turistlerin Trabzon Destinasyonuna Yönelik Algılarının Önem – Memnuniyet Modeli ile İncelenmesi” konulu anket çalışmasının sonuçları katılımcılarla paylaşıldı. Eroğlu, anket çalışmasını Trabzon Havalimanı Dış Hatlar Giden Yolcu Salonunda 2023 – 2024 yıllarında 4 bin 200 turiste gerçekleştirdiklerini, anketin hazırlanması ve analiz edilmesinde KTÜ Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Bölümü Başkanı Prof. Dr. Salih Dursun’un önemli katkıları olduğunu ifade etti. Eroğlu, anket sonuçlarını açıklarken şu ifadeleri kullandı:
2024 yılında Trabzon’u 711 bin 626 yabancı turist ziyaret etmiştir. Bu turistlerin 347 bin 260’ını Suudi Arabistan kökenli turistler oluşturmaktadır. İlimize gelen yabancı turistlerin yüzde 78’i Körfez ülkelerinden, yüzde 14’ü Asya’dan, yüzde 4’ü Avrupa’dan gelmektedir.
Ankete katılanların yüzde 55’ini Suudi Arabistan vatandaşları oluştururken, Umman yüzde 11.7, Birleşik Arap Emirlikleri yüzde 11.4 olarak sıralandı.
Katılımcıların yüzde 59’unu Trabzon’a ilk kez, yüzde 16’sını ikinci kez, yüzde 25’ini ise 3 kez ve üzeri gelenler oluşturdu.
Turistlerin yüzde 42’si Trabzon’a tanıdık tavsiyesiyle geldiğini belirtirken, yüzde 21’i TV – internet reklamları, yüzde 18.7’si daha önceki ziyaretlerden elde edilen olumlu izlenimlerle geldiklerini vurguladı.
Konaklama gün sayısı bazında değerlendirildiğinde 8 – 14 gün arası kalanlar katılımcıların yüzde 53.5’ini, 1 – 7 gün arası kalanlar yüzde 27.8’ini oluşturdu.
Turistlerin yüzde 59’u Trabzon’u tekrar ziyaret edebileceğini ifade ederken, yüzde 17.9’u “Tekrar ziyaret etmem”, yüzde 23.1’i ise “Kararsızım” ifadesini kullandı.
Katılımcıların yüzde 69.3’ü Trabzon’u arkadaşlarına tavsiye edebileceğini, yüzde 20’si ise tavsiye etmeyeceğini ifade etti.
TURİSTLERİN MEMNUN OLDUKLARI ALANLAR
Turistler ankette yüksek düzeyde önem verdikleri ve yüksek düzeyde memnun kaldıkları alanları şöyle belirtti:
Konaklama işletmelerindeki hizmetlerin ve yemeklerin kalitesi, Konaklama işletmesindeki giriş ve çıkış hizmetlerinin hızı, odaların güvenliği, tesisteki yön tabelalarının yeterliliği, konaklama işletmelerindeki su ve elektrik altyapısının yeterliliği, Yerel taşıma hizmetlerinin konfor ve modernliği, Konaklama işletmelerinin genel temizliği, hijyen genel düzeyi, destinasyonun genel temizliği, sahip ve deniz temizliği, yerel taşıma araçlarının temizliği, halka açık alanların temizliği, alışveriş tesislerinin varlığı, günlük tur hizmetlerinin yeterliliği, sportif ve rekreaktif aktivitelerin varlığı, çocuklara yönelik aktivitelerin olması, korunan doğal alanların varlığı, destinasyonda yararlanılabilecek bisiklet, motosiklet, otomobil gibi araçların kiralanacağı işletmelerin varlığı, kaliteli yiyecek – içecek işletmelerinin varlığı, destinasyonlara ulaşım olanaklarının çeşitliliği, ulaşım hizmetlerinin kalitesi ve yolların kusursuzluğu, Yerel halkın ziyaretçilere gösterdiği misafirperverlik.
TURİSTLERİN MEMNUNİYETİNİN DÜŞÜK OLDUĞU ALANLAR
Ankete katılan turistler yüksek düzeyde önem verdikleri ancak memnuniyetlerinin düşük olduğu alanları da şöyle sıraladı:
“Yerel sürücülerin tutum ve davranışları, konaklama işletmesindeki havuz ve aquapark gibi alanların temizliği, yerel satıcıların ve esnafın ziyaretçilere karşı tutumu, restoran, bar, kat hizmetleri gibi konaklama işletmesindeki personelin ziyaretçilere karşı tutumu, destinasyonda ve konaklama tesislerindeki sağlık hizmetlerinin olmaması ve yetersizliği, konaklama işletmelerindeki fiyatların genel seviyesi, hatıra ve hediyelik eşya fiyatları, yiyecek – içecek işletmelerindeki fiyatların genel seviyesi, gezi, tur ve eğlence aktivitelerinin fiyatları.
ÇELEBİ: KÖRFEZ ÜLKELERİNİ GÖZ ARDI ETMEDEN YENİ DESTİNASYONLAR BULMALIYIZ
Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Erkut Çelebi, toplantıda yaptığı konuşmada, turizmin fotoğrafının çekildiği böyle bir çalışmayı yapan TESOB ve KTÜ’ye teşekkür ederek, “Tanıtım çalışmalarımız devam ediyor. Son 1 ay içinde Büyükşehir Belediyemizle Özbekistan, Çin, Katar, Dubai, Azerbaycan gibi ülkelerde tanıtımlar yaptık. Turist memnuniyeti çok önemli. Çünkü tavsiye üzerine geliyorlar. Turizm çalışırken bölgesel olarak çalışmamız lazım. Artvin’den Ordu’ya kadar tüm bölgede ortak turizm faaliyeti yapmamız lazım. Turistin bölgede 15 – 20 gün kalmasını sağlamalıyız. Sağlık turizmi kümelenmesi başlattık. Şimdi ikincisini bölgesel olarak yapıyoruz. Bölge ne kadar zengin olursa Trabzon o kadar zengin olur. Bölge odaları olarak birlikte çalışmanın adımlarını attık. Körfez ülkelerinde yapılan tanıtımlar, fuarlar devam ediyor. Trabzon’u zaten iyi biliyorlar. Yeni destinasyon noktaları bulmalıyız. Çin’de bir potansiyel var. Orada arkadaşlarımız çalışmalarını yaptı. Azerbaycan, Özbekistan ve Gürcistan’da Hindistanlı, Pakistanlı turistler var. Azerbaycan’da otellerin yüzde 80’i Hintli turistlerle dolu. Bu bölgelere de çalışmamız gerekiyor. Kuzey Afrika ülkelerinin Trabzon’a ve bölgeye ilgisi yüksek. Tunus, Cezayir, Fas’a kadar Türkiye’ye ve bölgemize ilgi var. Birkaç toplantıda izlettiğim bölgemizin videosu çok beğenildi. Önemli pazar olan Avrupa pazarını unutmamalıyız. Trabzon kültür şehri. Bu şehrin kültürünü tanıtmakta zorluk çekiyoruz. Son yıllarda Avrupa’dan gelen turist sayısında düşüş var. Tekrar bu bölgelerde çalışmalı ve Avrupa’dan turist getirmeliyiz. Yani Körfez ülkelerini göz ardı etmeden yeni destinasyonlar bulmamız gerek” ifadesini kullandı.
ÇUVALCI: BU VERİLER BİR YOL HARİTASI VE DÖNÜŞÜM FIRSATIDIR
KTÜ Rektörü Prof. Dr. Hamdullah Çuvalcı da toplantıda yaptığı konuşmada, anket çalışmasının Trabzon’un turizm vizyonuna değer katacak önemli bir çalışma olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Şehrimizin turizm vizyonuna, ekonomik kalkınma hedeflerine ve sosyal dokusuna yön verebilecek çok değerli bir bilgi temelli adımın değerlendirmesini yapıyoruz. Bu çalışma bilimsel veri ile saha gerçekliğini buluşturarak Trabzon'un geleceğine dair umut vadeden bir pencere aralıyor. Bugün geldiğimiz noktada turizm Trabzon'un sosyo - ekonomik gelişiminde belirleyici bir rol üstlenmektedir. Ancak bir şehir sadece doğal güzellikleriyle değil misafirperverliğiyle, esnafıyla, hizmet kalitesiyle ve kültürel zenginliğini nasıl sunduğuyla turistin zihninde yer edinir. İşte bu anket çalışması da tam olarak bu noktada devreye giriyor. Bu çalışma, Trabzon'un yabancı turistlerin gözünden nasıl algılandığını bilimsel yöntemlerle ortaya koymakta güçlü yönlerimizi ve geliştirmemiz gereken alanları açık bir şekilde göstermektedir. Anket sonuçlarının bize sunduğu verileri birer istatistik olarak görmekle de yetinemeyiz. Bu veriler bir yol haritası, bir dönüşüm fırsatı ve aynı zamanda Trabzon'un marka değerini güçlendirmek için bir çağrıdır. Bu çağrıya üniversitelerimiz, esnaf odalarımız, yerel yönetimlerimiz ve tüm kamu kurumlarımız olarak birlikte yanıt vermeliyiz. Gelin turistin gözünden Trabzon'a bakmayı öğrenelim. Gelin eksikliklerimizi cesurca kabul edip güçlü yanlarımızı daha fazla öne çıkaralım ve gelin hep birlikte Trabzon'u sadece ziyaret edilen değil tekrar tekrar gelinmek istenen, 12 ay boyunca talep edilen anlatılan önerilen bir destinasyon haline getirelim. Bu kıymetli çalışmada emeği geçen herkese yürekten teşekkür ediyorum.”
DEMİRKALE: GÜZEL BİR YOL HARİTASI OLUŞTURACAĞINA İNANIYORUM
Ortahisar Kaymakamı Gürkan Demirkale de 4 yıldır Trabzon’da görev yaptığını ve aynı zamanda havalimanı mülki idare amirliği görevini üstlendiğini vurgulayarak, “Buradaki tecrübelerimden yola çıkarak söylüyorum ki; gerçekten ayakları yere basan bir anket olduğunu görüyoruz. Başarıları da eksikleri de gösteriyor. Güzel bir yol haritası oluşturacağını düşünüyorum. Yapılması gerekenler konusunda KTÜ ve TESOB ile alt başlıklar üzerine çalışma fırsatımız olacağını umuyorum. Elimizden gelen desteği vereceğiz. Turizm çok kişinin emeğiyle bugünlere geldi. Turizmi sırtlayan esnaf ve halk da var. Milyar doları konuştuğumuz bir faaliyet alanından bahsediyoruz. Başarılı olduğumuz konuları daha da geliştirerek, eksikleri tamamlayarak daha güzel işlere imza atacağımıza, vatandaşın ve esnafın gelir düzeyini artıracağımıza inanıyorum” ifadesini kullandı.